Europese machinebouw onder druk: structurele problemen en geopolitieke spanningen verstoren markt

De Europese productie van werktuigmachines staat onder zware druk. Tijdens de algemene vergadering van brancheorganisatie CECIMO in het Spaanse San Sebastián, klonk een duidelijke waarschuwing: de sector beleefde een moeilijk 2024 en ook voor 2025 zijn de vooruitzichten somber. Structurele zwakten, geopolitieke onzekerheid en een stagnerende markt bedreigen de concurrentiepositie van Europa in de mondiale hightechindustrie.

In 2024 daalde de productie van Europese machinebouwers – met name producenten van werktuigmachines – met ongeveer 7,5% ten opzichte van 2023. Die krimp vertaalt zich ook naar het mondiale speelveld: Europa’s aandeel in de wereldwijde productie daalde met bijna één procentpunt, tot 32,8%. Hoewel dit nog steeds een aanzienlijk marktaandeel is, wijst de trend op verlies van terrein ten opzichte van andere regio’s.

Ook aan de vraagzijde is het beeld zorgwekkend. De consumptie van werktuigmachines in Europa daalde met 17,2% in 2024. De export van Europese werktuigmachines kromp met 5,3%, terwijl de import zelfs met 16,3% daalde. De Verenigde Staten en China blijven de belangrijkste afzetmarkten, terwijl Japan en Taiwan de grootste leveranciers van geïmporteerde machines zijn.

Onzekere toekomst

De orderportefeuilles lieten begin 2025 eveneens een terugval zien. De zogenoemde CECIMO8 Total Order Index daalde in het eerste kwartaal van 2025 met 3% ten opzichte van het vierde kwartaal van 2024. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2024 bedraagt de daling 1%. Over het hele jaar 2024 lag het gemiddelde orderniveau 5% lager dan in 2023.

Voor 2025 voorspelt CECIMO een verdere daling van de productie met opnieuw 7,5%. De binnenlandse consumptie van werktuigmachines in Europa krimpt naar verwachting licht met 1,1%. Opvallend genoeg wordt wereldwijd wél een toename van de consumptie verwacht, van circa 4,9%. Daarmee dreigt Europa de aansluiting met andere regio’s te verliezen.

Volgens CECIMO wordt het economische herstel bemoeilijkt door structurele knelpunten, zoals het gebrek aan een gecoördineerde Europese industriepolitiek, toenemende handelsbarrières en geopolitieke spanningen. De sector waarschuwt dat zonder krachtige ingrepen, Europa zijn leidende positie als producent van hoogwaardige productietechnologie kwijtraakt – met verstrekkende gevolgen voor de hele maakindustrie.

Strategisch belang

François Duval, voorzitter van CECIMO, benadrukte het strategisch belang van werktuigmachines en geavanceerde productietechnologieën voor Europa. “Deze technologieën zijn essentieel voor de productiviteit van onze industrie, innovatiekracht en concurrentiepositie. Als Europa deze basis kwijtraakt, ondermijnen we niet alleen onze eigen toeleveringsketens, maar vergroten we ook onze afhankelijkheid van externe partijen voor cruciale technologieën.”

Hij riep op tot gecoördineerd beleid, langetermijninvesteringen en gerichte stimulering van de Europese productietechnologie als fundament onder strategische industrieën zoals luchtvaart, defensie, medische technologie en duurzame energie.