Productiesector toont herstel na omzetverlies door coronapandemie

De coronapandemie heeft het afgelopen jaar sporen nagelaten in de resultaten van productiebedrijven. Tegelijkertijd wordt waar mogelijk nog steeds geïnvesteerd in productinnovatie, personeelsbeleid en digitalisering, om te anticiperen op groeimogelijkheden in de post-coronaperiode. Dit blijkt uit de nieuwste editie van de mkb business barometer van Exact.

Voor de onlangs gepubliceerde zesde editie van de mkb business barometer zijn in totaal 532 Nederlandse bedrijven in verschillende sectoren ondervraagd. Naast mkb-bedrijven – met een omvang van tussen de 5 en 250 werknemers – die actief zijn in accountancy, handel, bouw en zakelijke dienstverlening zijn in het onderzoek ook 80 bedrijven uit de productiesector opgenomen.

Krimpende omzet

Van de 80 productiebedrijven geeft 31 procent aan dat ze in 2020 met een krimpende omzet hadden te maken. Bij ongeveer 40 procent bleef de omzet stabiel en 30 procent realiseerde groei. Voor 19 procent van de productiebedrijven bleek 2020 een verliesgevend jaar. Overigens laten de meest actuele cijfers uit het MKB Monitor-dashboard inmiddels een positievere trend zien: waar de gemiddelde omzet in de productiesector in de tweede helft van 2020 daalde en de krimp per maand varieerde tussen de 5 en 20 procent (ten opzichte van dezelfde periode in 2019), is er sinds februari 2021 weer groei zichtbaar. In april – de meest recente maand waarover Exact actuele gegevens heeft gepubliceerd – zou de gemiddelde omzetgroei in de sector rond de 24 procent liggen.

Innovatie en investering

Als hoofdoorzaak voor de teruglopende cijfers in 2020 wordt gewezen op de wereldwijde invloed van de coronapandemie. Belangrijke sectorspecifieke uitdagingen waar productiebedrijven in dat kader tegenaan liepen, zijn onder andere dat ze hun productiekosten moesten reduceren en moeite hadden om activiteiten in nieuwe markten te ontplooien. Tegelijkertijd beseffen veel bedrijven in de sector dat het ook tijdens een coronapandemie belangrijk blijft om producten te innoveren en te investeren in het personeelswerving, twee factoren die cruciaal zijn om in het toekomstige post-coronatijdperk weer te kunnen groeien.

Levertijden

Een belangrijk gevolg van de pandemie betreft oplopende levertijden en afname van leveringszekerheid. De productiebedrijven die deelnamen aan het Exact-onderzoek geven aan dat in 2020 bijna 80 procent van al hun zendingen op tijd werd geleverd. Dat producten in 20 procent van de gevallen te laat bij de klant arriveren, heeft gevolgen; de respondenten geven aan dat bij late levering 1 op de 5 afnemers naar een concurrent overstapt. Een andere ontwikkeling vanuit de vraagkant is volgens het Exact-rapport dat een toenemend aantal orders bestaat uit kleinere series. Ongeveer de helft van de respondenten geeft aan dat klanten vaker om maatwerk vragen. Volgens 45 procent van de bedrijven is er geen verandering in seriegroottes, en 4 procent geeft aan dat klanten juist grotere series bestellen.

Digitalisering

Tot slot heeft corona er vorig jaar niet alleen voor gezorgd dat omzet en winst onder druk kwamen te staan. Met thuiswerken en social distancing is een trend ontstaan waarbij meer zaken op afstand worden geregeld. De onderzoekers van Exact constateren dat veel productiebedrijven niet over IT-systemen beschikken die dit optimaal mogelijk maken. Voor een kwart van de ondervraagden heeft de coronapandemie geen invloed gehad op de manier waarop het bedrijf inzet op digitalisering. 33 procent geeft aan dat er inmiddels meer wordt geïnvesteerd in thuiswerk en bij 24 procent wordt sneller dan eerder de bedoeling was overgestapt op de cloud. Een kleiner aantal respondenten geeft aan meer te investeren in de online ervaring van klanten, of investeringen juist uit te stellen als gevolg van achterblijvende resultaten. Een grote meerderheid van de bedrijven (70 procent) geeft overigens aan te verwachten dat ontwikkelingen rond digitalisering de komende drie jaar een sterke impact gaan hebben op het concurrentielandschap in de sector. In hoeverre respondenten daarbij vooral aan ontwikkelingen richting Industry 4.0 denken, is niet uit de cijfers op te maken.

De mkb monitor van Exact is hier te raadplegen