Spier- en gewrichtsklachten meest voorkomend in maakindustrie

Werknemers in de maakindustrie hebben bij klachten het meeste last met hun rug, nek en schouder. Ongeveer zes van de tien mensen heeft daar bij problemen daar pijn. Dat blijkt uit een onderzoek naar spier- en gewrichtsklachten in de industrie. 

Tot de meest voorkomende beroepsziekten behoren nog altijd de aandoeningen van het houdings- en bewegingsapparaat. Door het werk veroorzaakte spier- en gewrichtsklachten worden doorgaans in verband gebracht met fysieke belasting. Een goed overzicht van de incidentie en prevalentie van spier- en gewrichtsklachten in de industrie was er tot voor kort niet. Maar recent is dit in een onderzoek op een rijtje gezet in een systematisch literatuuronderzoek en meta-analyse. 

Maakindustrie

Bedrijven in de maakindustrie kennen in hun werkproces verschillende risicofactoren voor spier- en gewrichtsklachten. Denk aan repeterende bewegingen, het zetten van kracht (tillen, duwen, trekken etc.) en het werken in ongunstige houdingen (gebogen, gedraaid, boven schouderhoogte etc.). Daarnaast benoemen de onderzoekers ook meer psychosociale kenmerken die kunnen bijdragen aan klachten zoals werkdruk, onvoldoende steun van leidinggevenden of collega’s en gebrek aan waardering. Het optreden van spier- en gewrichtsklachten in de maakindustrie kan zowel in ziektelast als in economische zin een grote belasting opleveren voor zowel de werknemers als het bedrijf. Het uitgevoerde systematische literatuuronderzoek moet de vraag beantwoorden hoe groot de incidentie en prevalentie van spier- en gewrichtsklachten is in de huidige Europese maakindustrie.

Methode

Er is gezocht in vijf databases (PubMed, Web of Science, ScienceDirect, Cochrane library en Scopus). De zoekstrategie en de in- en exclusie criteria zijn uitgebreid beschreven. Uiteindelijk zijn van de 4371 gevonden artikelen, 34 studies opgenomen in de kwalitatieve analyse en 17 in de kwantitatieve analyse. De spier- en gewrichtsklachten die zijn meegenomen omvatten 12 subgroepen: rug (totaal). bovenrug, lage rug, nek, schouder, nek- en schouder, elleboog, pols en hand, been (totaal), heup, knie en enkel en voet.

De onderzoekers bespreken de uitkomsten verder in drie groepen: rugklachten, klachten van de nek en schouders en klachten van de onderrug. Voor de rug komen de cijfers redelijk overeen met eerdere Europese surveys. Duidelijk is dat de bovengenoemde fysieke en psychosociale factoren allen een rol kunnen spelen. Ook is duidelijk dat lage rugklachten meer voorkomen dan hoge rugklachten. Als mogelijk preventieve opties wordt gewezen op mechanisatie, automatisering, het gebruik van exoskeletten om de biomechanische belasting te verlagen. Het verschil in prevalentie tussen bovenste en onderste extremiteiten is opvallend. 

Het onderzoek: Govaerts, R., Tassignon, B., Ghillebert, J. et al. Prevalence and incidence of work-related musculoskeletal disorders in secondary industries of 21st century Europe: a systematic review and meta-analysis. BMC Musculoskelet Disord 22, 751 (2021). https://doi.org/10.1186/s12891-021-04615-9