Spikmans (MCB): ‘Dominantie ASML is een kans en een bedreiging’

Dat ASML dominant is in de Nederlandse verspanende industrie, is geen verrassing. Maar dat het belang van ASML in 2030 groeit naar 75 procent, dat is wel een schok. Dat vindt ook Erik Spikmans van MCB. Hij voert samen met ABN Amro een onderzoek uit naar de verspanende markt. “Zo’n groei van ASML kan een kans zijn. Maar als je het niet goed invult, kan het ook een bedreiging zijn.”

Zo’n veertig ondernemers vielen even stil tijdens de presentatie van Erik Spikmans van metaalgroothandel MCB bij KeyTec in Sittard. Hij was daar op uitnodiging van FPT/Nevat en KeyTec (gespecialiseerd in precisiecomponenten van metaal en plastic). De bijeenkomst was de eerste in een serie van vijf, waarin aan bod komt hoe Nederlandse verspaners concurrerend in een snel veranderende wereld kunnen blijven. MCB is als marktleider in de metaal zeer goed op de hoogte van de ontwikkelingen in de markt. Doel van de vijf bijeenkomsten is niet alleen inzicht in marktontwikkelingen te bieden, maar ook concrete handvatten te geven voor toekomstbestendige groei.

Waarom verbaasden de veertig ondernemers zich zo? Het is toch allang bekend dat ASML en de halfgeleiderindustrie van levensbelang zijn voor de Nederlandse maakindustrie, weet ook Spikmans. “Er ligt gewoon een grote opgave. Als ASML het druk heeft, wordt de hele industrie opgeslokt door de vraag vanuit Veldhoven. Als ASML verkouden is, is Eindhoven – en misschien wel heel Nederland – ziek. En dan groeit de vraag van ASML de komende vijf jaar nog met een factor 2,2. Door de verwachte groei, is ASML straks goed voor 75 tot 80 procent van de vraag in de verspaning.”

Consolidatie

Daar komen nog twee opgaven bij. Ten eerste heeft ASML aangegeven dat ze door willen gaan met het leveren van de ‘simpelere’ machines aan Azië. Maar alleen als de kosten dertig procent dalen. Die kostendaling zal uit de keten moeten komen en dat zal pijn doen. De keten van toeleveranciers aan ASML is niet problematisch, zolang het goed gaat. Maar als er 30 procent zal moeten worden bezuinigd, dan wel. “De keten heeft zo veel stappen en elke stap verwacht een marge te kunnen maken. Er zal dus meer verticale integratie moeten komen. Ga samenwerken. Dit is een kans om het anders te gaan doen.”

En als toeleveranciers niet gaan samenwerken, zal er toch een marktwerking van consolidatie plaatsvinden. Vooral vorig jaar zijn diverse kleinere en middelgrote verspaners opgekocht en samengevoegd door private equity-ondernemers.

Defensie 

De tweede uitdaging is een toenemende vraag vanuit defensie-hoek. Het leger zal miljarden gaan investeren in de komende jaren. “We weten dat die markt gaat groeien. We weten echter nog niet hoe snel dat zal gaan. Maar ik heb begrepen dat er al andere projecten op de langebaan zijn geschoven om defensie op te bouwen. Die cijfers en effecten zie wij nog niet terug, echter.”

Kan de Nederlandse verspaner dat aan? “Ik denk het wel. We hebben veel knowhow in Nederland. We lopen heel ver voor, ook vanwege ASML. En ASML snapt ook wel dat ze de hele keten nodig hebben. Daar ligt een wederzijds belang. Ik weet dat er gesprekken zijn tussen toeleveranciers en ASML om beter samen te werken en de keten te optimaliseren. Ik denk dat het een kans zal bieden.”