CECIMO: geopolitieke uitdagingen voor de Europese machinebouw

Omdat onzekerheid tegenwoordig de enige duidelijke regel is, kunnen de vooruitzichten voor de mondiale markten fabrikanten en exporteurs afschrikken. Een meer evenwichtige analyse van onze economische omgeving leert ons echter dat, ondanks de dreigende geopolitieke problemen, er veel buitenlandse kansen zijn voor de industrie van werktuigmachines om te gedijen.

Dr. Roland Feichtl, president van CECIMO, verklaarde in zijn inleidende woorden dat “de MT-markt lijkt te vertragen, gedeeltelijk vanwege de toenemende moeilijkheden op het internationale politieke toneel”. Het totale aantal bestellingen voor het tweede kwartaal van 2019 is met 19% gedaald ten opzichte van het eerste kwartaal en ongeveer 24% in vergelijking met de cijfers van het tweede kwartaal van 2018. Bovendien lijkt de industriële productie in Europa een neerwaartse trend te ondergaan, terwijl het vertrouwen van Europese fabrikanten in de markt ook afneemt. Economische factoren zitten inderdaad achter deze ogenschijnlijke verandering van cyclus, maar geopolitieke kwesties spelen hier ook een rol in. Een daarvan is bekend, omdat deze sinds juni 2016 centraal staat in het Europese politieke debat: Brexit. Sinds 2018 zijn Britse machinegereedschapbouwers de zevende grootste producent van CECIMO en droegen zij meer dan 500 miljoen euro aan goederen (een aandeel van 2,3%) bij, evenals de zevende grootste consument, met 4,2% van het totale CECIMO-verbruik ( ongeveer 730 miljoen euro). Ze zijn ook de negende grootste exporteur van CECIMO, die meer dan 560 miljoen euro levert aan de totale verkoop in het buitenland. Deze cijfers tonen aan dat het VK een economische hoeksteen van ons project is. Als bureaucratie en mogelijke tarieven zouden worden ingevoerd tussen de Europese en Britse MT-industrieën, zou de impact in de sector negatief zijn.

Inspanningen

Wat de uitkomst ook is, het VK blijft een sterk strategisch lid binnen CECIMO en het zal de inspanningen van de vereniging ondersteunen om ervoor te zorgen dat de handel zo soepel mogelijk doorgaat. Recente inspanningen van de Europese Unie om het vrije verkeer van industrieproducten tussen de interne markt en het Verenigd Koninkrijk te garanderen, zoals de verordening Algemene exportvergunning van de Unie voor de uitvoer van bepaalde producten voor tweeërlei gebruik van de Unie naar het Verenigd Koninkrijk, wijzen erop de goede richting, maar als het Verenigd Koninkrijk uiteindelijk de Europese Unie verlaat, zou een stabielere oplossing een brede exitovereenkomst zijn.

De wereldeconomie staat voor een andere uitdaging: de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. Agressief tariefbeleid heeft de handelsbetrekkingen tussen deze twee landen aangetast. Deze tarieven hebben vooral Chinese en Amerikaanse goederen geschaad, maar ook buitenlandse klanten van CECIMO getroffen. In 2018 hadden de nationale CECIMO-producenten aanzienlijke handelsoverschotten met China (een positief saldo van 2,7 miljard euro) en de VS (1,7 miljard euro). Aangezien dit twee van de grootste markten ter wereld zijn, kan deze handelsoorlog mogelijk het concurrentievoordeel van CECIMO verminderen.

Rusland

Een ander relevant scenario is het conflict tussen Rusland en Oekraïne. In 2014 werd Rusland gesanctioneerd door de VS en de EU vanwege zijn politieke inmenging in het naburige Oekraïne. Deze maatregelen hebben het geschil echter niet opgelost en hebben Europese bedrijven, met name bedrijven die op de Russische industriële markten handelen, belemmerd. Rusland is momenteel de op vier na grootste exportmarkt van CECIMO, met een aandeel van 4,6% in de totale export. In 2008 bedroeg de export van CECIMO naar Rusland 10,3%, maar de instrumenten die worden gebruikt om het land te bestraffen hebben het aandeel gedeeltelijk teruggebracht tot het niveau dat we vandaag zien.

Het huidige conflict in Iran levert ook problemen op voor een aantal MT-bouwers. De uitvoer van werktuigmachines naar Iran is sinds 2010, toen ze hun hoogtepunt bereikten (157,3 miljoen euro), gedaald tot slechts 4,2 miljoen euro in 2018. De beperking van de handel in goederen voor tweeërlei gebruik heeft het zakelijke potentieel van CECIMO beperkt in de Iraanse markt, en het zal zeker de overgang van Iran naar een op productie gebaseerde economie blijven belemmeren.

In dit verband is CECIMO bereid om samen te werken om transparante handelsbetrekkingen met deze en andere landen te waarborgen en dringt het er bij de Europese Unie op aan effectieve instrumenten te gebruiken die de positie van Europese MT-bouwers in het buitenland niet ernstig belemmeren. Het aangaan van deze uitdagingen zal geen gemakkelijke taak zijn, maar CECIMO zal alle inspanningen ondersteunen om ze te overwinnen.

Juncker

Ondanks het bovenstaande zagen we onlangs politieke ontwikkelingen op internationaal niveau die een zakelijke kans voor onze sector zouden kunnen vormen. De Commissie Juncker heeft de weg geëffend voor de ondertekening van nieuwe handelsovereenkomsten met MERCOSUR – een regionaal handelsblok dat momenteel Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay omvat – en met enkele strategische, op export gerichte landen, zoals Mexico en Vietnam.

Mexico is de vierde grootste exportmarkt van CECIMO in termen van waarde, met betrekking tot ongeveer 4,5% van het totale exportaandeel in 2018. In termen van totale waarde groeide de CECIMO-export naar de Mexicaanse markt aanzienlijk: van meer dan 275 miljoen euro in 2009 tot meer dan 592 miljoen euro in 2018. Mexico is volwaardig lid van NAFTA en, gezien de principeakkoord die in april 2018 tussen de EU en Mexico is bereikt, zou CECIMO kunnen profiteren van algemene Noord-Amerikaanse handelsbetrekkingen en toegang kunnen krijgen tot de Amerikaanse markt.

Wat Vietnam betreft, zullen de handels- en investeringsovereenkomst die in juni 2019 is ondertekend, Europese fabrikanten toegang geven tot de 16e handelspartner van de EU in goederen en de op een na grootste handelspartner van de EU in de Association of Southeast Asian Nations (ASEAN). Het potentieel van deze markt is duidelijk: terwijl de uitvoer van werktuigmachines naar Vietnam in 2007 slechts 13 miljoen euro waard was, bereikten ze in 2018 139,4 miljoen euro.

Het pad dat door de Commissie Juncker is aangegeven, moet in de volgende zittingsperiode worden voortgezet. De heer Marcus Burton, voorzitter van het Economisch Comité van CECIMO, concludeerde inderdaad dat “CECIMO de politieke richtlijnen van de Commissie Von der Leyen ondersteunt, aangezien zij uitgebreide handelsstrategieën nastreven voor de aangrenzende regio’s van de EU, een nieuw handelspartnerschap tussen de EU en de VS, en vooral een hervorming van de handelsbeschermingsmechanismen en regels van de WTO ”.

Naast handel tonen de CECIMO-leden aan hoe de productiebedrijven hun productiviteit continu verbeteren door te investeren in geavanceerde digitale systemen en zeer innovatieve technologieën, zelfs wanneer economische perspectieven onduidelijk lijken. CECIMO dringt er bij de Europese Unie op aan de 4.0-industrie te ondersteunen met duidelijk en beknopt beleid en door technofobe discoursen tegen te gaan. Investeren in nieuwe technologieën is de sleutel tot toekomstig succes, zelfs in een moeilijke economische periode, en deze editie van EMO Hannover 2019 laat het meer dan ooit zien.