Nederlandse industrie ziet licht met fotonica

De Nederlandse fotonica-industrie groeit hard, zo blijkt uit onderzoek van ABN AMRO en branchevereniging PhotonicsNL. Momenteel zijn zo’n 160 bedrijven, kennisinstellingen en opleidingsinstituten actief in deze branche en vertegenwoordigen zij een waarde van bijna 2 miljard euro. De sector is daarmee nog relatief klein ten opzichte van andere industriële sectoren, maar het potentieel is groot. Maakte in 2010 slechts de helft van de bedrijven in fotonica winst, in 2016 was dat al ruim 85 procent. De groei zet vermoedelijk door: een derde van de ondernemers in de branche verwacht een jaarlijkse omzetstijging van 20 procent. Desondanks geven ondernemers aan dat meer financiële ruimte nodig is om hun ambities waar te maken.

Nederland behoort tot wereldtop in fotonica

Hoewel de term ‘fotonica’ niet overal bekend is, maakt bijna iedereen er gebruik van. Zo heeft vrijwel iedereen een smartphone en zijn producten als LED-verlichting, Blu-Ray en zonnecellen alleen mogelijk door fotonica-technologie: gericht op het opwekken, transporteren en detecteren van lichtgolven of lichtdeeltjes, ook ‘fotonen’ genoemd. Het bekendste voorbeeld is de optische glasvezelkabel, waarin licht wordt gebruikt als informatiedrager en zo sneller internet mogelijk maakt. Nederland vervult een internationale koppositie in Integrated Photonics: de ontwikkeling en productie van microchips die met lichtsignalen werken. Een andere kansrijke technologie is Biophotonics: de ontwikkeling van optische technologie voor het afbeelden, meten en analyseren van weefselstructuren, cellen en zelfs DNA. Ook hier behoort de Nederlandse industrie op onderzoeksgebied tot de wereldtop. In de markt voor Imaging & Sensors – het detecteren van veranderingen in materiële eigenschappen door middel van optische systemen – is Nederland ook een sterke speler.

Samenwerking noodzakelijk voor groei

De mogelijke problemen door de wereldwijd stijgende vraag naar energie kunnen worden ondervangen door het gebruik van fotonicatechnologie. “De voorspelling is dat het energieverbruik van datacentrales over tien jaar even hoog is als het totale, wereldwijde elektriciteitsverbruik nu. Integrated Photonics kan een oplossing bieden met snelle en energiezuinige fotonische chips. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen. Hierbij is belangrijk dat de fotonica-markt zich verder kan ontwikkelen” zegt Guus Taminiau, Directeur PhotonicsNL. “Om die ontwikkeling te realiseren adviseren we bedrijven en kennisinstellingen meer samen te werken. Nederlandse ondernemers hebben een sterke focus op klanten in het buitenland. Hierdoor is de onderlinge concurrentie laag, wat samenwerking vergemakkelijkt. Daarbij kampen fotonicabedrijven met een tekort aan hoogopgeleid personeel.”

“Om fotonica-ondernemingen passend te financieren is samenwerking tussen overheid, banken en investeerders noodzakelijk”, voegt Roderick Vos, sectoranalist Industrie van ABN AMRO toe. “Het ‘stapelen’ van financieringen is noodzakelijk om ondernemingen in fotonica in deze vroege fase te laten groeien.